دکتر فرخ قبادی اغلب کارشناسان اقتصادی، به رغم اختلافاتی که در مورد شرح سیاست تازه ارزی دولت دارند، می پذیرند در شرایطی که دلار هر روز جهش تازه ای را تجربه می کر
ارز ها کجا رفته اند؟
عبارات مهم : بازار
دکتر فرخ قبادی اغلب کارشناسان اقتصادی، به رغم اختلافاتی که در مورد شرح سیاست تازه ارزی دولت دارند، می پذیرند در شرایطی که دلار هر روز جهش تازه ای را تجربه می کرد و اقتصاد کشور را به التهابی خطرناک کشانده بود، دولت چاره ای نداشت جز آنکه «کاری بکند». کاری که دولت انجام داد یکسان سازی قیمت ارز در رقم هر دلار ۴۲۰۰ تومان بود. خرید و فروش ارز به قیمت های دیگر ممنوع شد.
رئیس بانک مرکزی اعلام کرد که صادرکنندگان باید دلارهای حاصل از صادرات خود را به کشور بازگردانند و به همین قیمت (و به شیوه های چندگانه) به فروش برسانند. در برابر اعلام شد که نیازهای واقعی ارزی فعالان اقتصادی بدون هیچ مسئله و عذر و بهانه ای در اختیار آنها قرار خواهد گرفت. در این نوشته کوتاه، قصد ارزیابی سیاست تازه ارزی دولت، یا قیمت تعیین شده است جهت دلار یا غفلت سیاست گذار از بعضی شرح مسئله آفرین را که به تدریج رخ نمودند، نداریم. نشانه این نوشته، بررسی دلایل تفاوت و تناقض عجیبی است که در مورد تخصیص ارز جهت واردات، میان بیانات مسوولان دولت و بانک مرکزی، با آنچه در بازار می گذرد، مشاهده می شود. دو هفته پیش مدیر بانک مرکزی اعلام کرد که «هیچ نگرانی از تامین ارز متقاضیان وجود ندارد. از ابتدای فعالیت سامانه نیما در ۲۲ فروردین ماه امسال تا ۱۸ اردیبهشت ماه، بیش از ۲/ ۶ میلیارد دلار ارزهای متفاوت تخصیص داده شده است است.» این رقم ظاهرا اکنون به بیش از ۷ میلیارد دلار رسیده است.
ارزها کجا رفته‌اند؟
این سخنان در شرایطی گفته می شود که بنگاه های تولیدی از کمبود مواد اولیه وارداتی و مختل شدن کسب و کارشان به شدت نالانند. در بعضی موارد، اساسا مواد اولیه آنها در بازار یافت نمی شود. به گفته مدیر هیات مدیره اتحادیه مرغ تخم گذار استان پایتخت کشور عزیزمان ایران «به دنبال زیاد کردن قیمت قرار داده های مورد نیاز صنعت طیور و نایاب شدن ذرت و سویا در بازار، بسیاری از واحدهای تولیدی جرات جوجه ریزی ندارند. به گفته آنها ایجاد وقفه در عرضه دلار دولتی و بازگشایی سامانه ارزی دولت بعد از تصمیمات گرفته شده است جهت تک نرخی شدن ارز، دلیلی است که باعث شده است است در روند واردات قرار داده های مورد نیاز صنعت طیور اختلال ایجاد شود.» در استان گلستان، که یکی از قطب های صنعت طیور کشور هست، سویا و کنجاله نایاب شده است و حتی به قیمت ۲۶۵۰ تومان جهت هر کیلو سویا نیز دست کسی به آن نمی رسد. (سال گذشته در همین روزها قیمت سویا ۱۳۵۰ تومان بود). کم کردن شدید جوجه ریزی مرغداران (که یکی از نشانه های آن کم کردن قیمت «جوجه یک روزه» و زیاد کردن معدوم سازی آنها است) عرضه مرغ و تخم مرغ را کم کردن خواهد داد و در کمتر از یک ماه آینده شاهد جهش قیمت این محصولات اساسی خواهیم بود.
قطعه سازان نیز از بی کلاه ماندن سرشان از دلار ۴۲۰۰ تومانی جهت واردات مواد اولیه مورد نیاز خود گلایه دارند. به گفته آنها «صف طولانی دریافت ارز ۴۲۰۰ تومانی، روند تامین مواد اولیه قطعه سازان را با مشکلاتی روبه رو کرده است… فرآیند طولانی تخصیص ارز منجر به بروز مشکلاتی جهت قطعه سازان شده است هست. این در شرایطی است که نوبت تخصیص ارز و روند طولانی که هم اکنون در این پروسه شکل گرفته، تولید را تحت تاثیر خود قرار داده است.» در همین حال، یک نظرسنجی (سرانگشتی و غیرعلمی) از ۲۰ بنگاه تولیدی در گوشه و کنار کشور، نشان داد که هیچ یک از آنها تاکنون موفق به رسیدن به اول صف و دریافت یورو یا دلار به قیمت اعلام شده است نشده اند.
دکتر فرخ قبادی اغلب کارشناسان اقتصادی، به رغم اختلافاتی که در مورد شرح سیاست تازه ارزی دولت دارند، می پذیرند در شرایطی که دلار هر روز جهش تازه ای را تجربه می کر
به اعتقاد فعالان اقتصادی، یک علت پیدایش صف های طولانی می تواند این باشد که «دولت در شرایط کنونی تفاوتی جهت تخصیص ارز به تولید کنندگان یا وارد کنندگان محصولات لاکچری قائل نشده است.» و به گفته مدیر انجمن قطعه سازان «هم اکنون صف طولانی جهت ارز ۴۲۰۰ تومانی در بانک مرکزی شکل گرفته که اولویتی جهت تخصیص آن در نظر گرفته نشده که همین امر بسیاری از واحدهای تولیدی را با مشکلاتی همراه کرده است.»
اما اگر به راستی در تخصیص ارز جهت واردات، اولویت بندی صورت نگرفته باشد، آن گاه این پرسش مطرح می شود که ارزهای مورد اشاره مدیر بانک مرکزی به کدام دسته از فعالان اقتصادی تعلق گرفته است؟ این پرسش مهمی هست، به خاص در کشور ما که به گفته معاون مرکز پژوهش های مجلس، «در این قبیل موارد، منابع محدود به کسانی تعلق می گیرد که به مرکز قدرت نزدیک تر هستند.» و البته می دانیم که اکثریت بزرگ بنگاه های تولیدی بخش شخصی واقعی به مرکز قدرت نزدیک نیستند.
این مساله به خاص جهت واحدهای تولیدی کوچک و میانگین به معضل فلج کننده ای بدل شده است هست. چگونه بنگاهی که جهت یک یا چند قطعه کلیدی جهت ماشین آلاتش نیاز به وارد کردن آنها دارد، می تواند امیدوار به رسیدن به اول صف باشد؟ آن هم صفی که در آن عاملان بنگاه های بزرگ دولتی و خصولتی و نزدیکان به «مرکز قدرت» از مدت ها پیش جای خود را رزرو کرده اند؟ در هر حال می دانیم که واحدهای کوچک و میانگین از این بابت به شدت تحت فشارند و راهی جهت دستیابی به ارز دولتی ندارند. واردات با ارز «آزاد» نیز جهت آنها مقدور نیست؛ لیکن این کار قاچاق محسوب می شود.
ارزها کجا رفته‌اند؟
بهترین راه جهت برطرف شدن تناقض میان سخنان مسوولان بانک مرکزی و واقعیت های بازار، براق سازی مسوولان تصمیم گیرنده در مورد بنگاه های دریافت کننده ارز با قیمت های تازه جهت واردات هست. چه مقدار از ارزهای تخصیص داده شده است به بنگاه های تولیدی رسیده است؟ چه درصدی از این بنگاه های خوش اقبال، دولتی یا خصولتی بوده اند و چه مقدار نصیب بخش شخصی واقعی شده است است؟ چه کسانی و جهت واردات چه کالاهایی، توانسته اند خود را به اول صف برسانند و از ارز رسمی برخوردار شوند؟
*
دکتر فرخ قبادی اغلب کارشناسان اقتصادی، به رغم اختلافاتی که در مورد شرح سیاست تازه ارزی دولت دارند، می پذیرند در شرایطی که دلار هر روز جهش تازه ای را تجربه می کر
کشور ما در شرایط خطیری به سر می برد. ترساندن تحریم های سنگین تر، در شرایطی که حتی بدون شدت یافتن تحریم ها نیز اقتصاد کشور حال و روز خوبی ندارد، جو بازار را ملتهب ساخته و به نگرانی فعالان اقتصادی دامن زده هست. در این شرایط، ذخایر ارزی موجود، اعتبار ارزشمندی است که باید قدر آن را دانست و به شیوه ای معقول و مدبرانه از آن استفاده کرد. هرگز ارزها بدون اولویت بندی و میان متقاضیانی که تنها نقطه قوتشان «نزدیکی به مراکز قدرت» هست، توزیع شده است باشد و بنگاه های تولیدی بخش شخصی واقعی، به خاص کوچک و میانگین ها، به علت کمبود مواد اولیه ناگزیر از کم کردن تولید یا حتی توقف فعالیت خود شوند. اگر به راستی چنین باشد، اقتصاد کشور تاوان سنگینی از این بابت خواهد پرداخت.
دنیای اقتصاد
ارزها کجا رفته‌اند؟
واژه های کلیدی: بازار | مرکزی | واردات | اقتصادی | وارداتی | بانک مرکزی | اخبار اقتصادی و بازرگانی
دانلود فایل ها
توجه: ممکن است تمام لینک های دانلود به دستور مقام قضایی حذف شده باشد...
